حکمرانی، دولت و توزیع قدرت در گفتمان «ترقیِ» ایران عصر ناصری

Authors

Abstract:

چکیده حکمرانیِ ایرانی در سده‌ی نوزده میلادی، سرآغاز شکل‌گیری گونه‌ای دیگر از حکمرانی، متفاوت با دوره‌های پیشین بود. نوعی تغییر در سبک حکومت‌گری، که در نیمه‌ی دوم قرن و در عصر پنجاه‌ ساله‌ی ناصری، با به‌کارگیریِ مفهوم نظری و عملیِ «ترقی» برای توصیف آن از سوی نیروهای چندگانه‌ای که خواهان «ترقی» بودند، در یک گفتمان مفصل‌بندی شد؛ گفتمان «ترقی» و تغییر در حکمرانی، به کانون نوشتارها و کردارهای آن دوره مبدل شده بود. در این مقاله، قصد ما آشکار ساختن نقش (آگاهانه و ناآگانه‌ی) حکومت در انطباق خود با شرایط و تحولات جدید و میزان انبساط آن در پذیرش انطباق با تحولات است. تغییرات نوخواهانه در طول سده‌ی نوزده در ایران، حکمرانیِ ایرانی را به سمت‌وسویی کشاند که به‌ میزانی از توزیعِ قدرت مطلقه‌ی سیاسی تن در دهد؛ شکلی از واگذاریِ حداقلیِ بخشی از اختیارات سنتی نهاد پادشاهی در سطوح جدید بوروکراتیک. این تغییرات که هم‌چون افزونه‌ای بیرونی بر اقتدار مطلق و دیرینه‌ی آن حادث و اضافه شده بود فراتر از ظرفیت و امکان‌های نهاد سنتیِ پادشاهی بود؛ از این‌رو، برای تحقق آنها ناگزیر به چشم‌پوشی از بخش‌هایی از اختیارات سنتی خود گشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ساختار قدرت در ایران عصر ناصری

این نوشتار در مطالعه ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، به بررسی ویژگی های ساختار قدرت در دو مقوله یکی فرم و صورت بندی ساختار قدرت ودیگری ماهیت سلطه و اقتدار خواهد پرداخت. ویژگی مشخص ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، استبداد بود . شاه مرکز ثقل و توزیع قدرت بود . در این ساختار ، دولت ، دربار و شخص شاه مقولاتی تفکیک ناپذیر بودندکه به تبع خود از موانع شکل گیری نهادهای مشروع و قانونی محسوب می شدند و پ...

full text

ساختار قدرت در ایران عصر ناصری

چکیده این نوشتار در مطالعه ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، به بررسی ویژگی های ساختار قدرت در دو مقوله یکی فرم و صورت بندی ساختار قدرت ودیگری ماهیت سلطه و اقتدار خواهد پرداخت. ویژگی مشخص ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، استبداد بود . شاه مرکز ثقل و توزیع قدرت بود . در این ساختار ، دولت ، دربار و شخص شاه مقولاتی تفکیک ناپذیر بودندکه به تبع خود از موانع شکل گیری نهادهای مشروع و قانونی محسوب می شد...

full text

گفتمان توسعه در ایران دوره قاجار (عصر ناصری)

ظهور و گسترش تمدن جدید در غرب، و پیدایش مفهوم ترقی و پیشرفت و بعدها نظریه توسعه در آن دیار باعث شد تا دامنه و گستره آن به سایر کشورهای جهان نیز کشیده شود. ایرانیان نیز همانند سایر ملل جهان با تمدن جدیدی روبرو شدند که با آنچه که در کشورشان می گذشت متفاوت بود. بنابراین چاره را در این دیدند که برای عقب نماندن از توسعه و پیشرفت دست به کار شده و تلاش هایی را برای رسیدن به این مقصود انجام دادند. البت...

تحلیل گفتمان حاکم بر روشنفکری ایران از آغاز عصر ناصری تا به قدرت رسیدن رضاخان

این پایان نامه تلاشی است در جهت بررسی هشتاد و چهار سال تاریخ ایران، یعنی از ابتدای عصر ناصری تا انقراض قاجاریه و استقرار پهلوی، به منظور شناسایی علل و عوامل برآمدن رضاخان. در این راستا با تکیه بر پشتوانه روش شناختی متفکرانی که خارج از فکر پیشرفت و نگاه شرقشناسانه، به" درون بود" بودن تاریخ جوامع نظر می کنند، و با باز خوانی متون نگارش یافته در این دوره تاریخی، تلاش خواهد کرد تا پرتوی بر زوایای نه...

15 صفحه اول

طب عامیانه در ایران عصر ناصری

چکیده یکی از موضوعات مهم در تاریخ اجتماعی ایران عصر ناصری، که تابه‌حال چندان مورد توجه قرار نگرفته است، نقش و جایگاه طب عامیانه در نظام درمانی می‌باشد. نظام طب و درمان در این دوره به نوعی آمیخته با تقدیرگرایی و در شرایط فقدان و کمبود هر نوع خدمات طبی دولتی و نیز کم توجهی خود مردم نسبت به امور بهداشتی بود. در چنین شرایطی، باورهای عامیانه در ارائه نوع خدمت درمانگران مختلف در شاکله سه گروه عمده ح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  23- 56

publication date 2015-09-06

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023